وضعیت مادر در هفته اول بارداری

در حقیقت از آنجا که دوره بارداری را از اولین روز آخرین قاعدگی محاسبه می کنیم، هفته اول بارداری همراه با علائم قاعدگی خواهد بود. شاید این هفته سخت‌ترین روزها در دوره ماهیانه شما باشد، زیرا بافت و خونی که لایه داخلی رحم را تشکیل داده‌اند، فرو می‌ریزد. زمانیکه لایه داخلی رحم از بین می‌رود، رگهای خونی رحم منقبض شده و همچون گرفتگی عضلات عمل می‌کند که می‌تواند دلیل بروز درد قاعدگی باشد. در انتهای هفته یکم بارداری به محض پایان یافتن عادت ماهیانه شما، گروهی از تخمک های موجود در تخمدان به شمار 15 تا 20 عدد انتخاب شده و تحت تاثیر هورمون FSH ترشح شده از هیپوفیز قرار گرفته و شروع به رشد می کنند. نهایتا در انتهای هفته دوم بارداری تنها یک تخمک درون فولیکول خود مراحل رشد را تکمیل کرده و به بلوغ کامل می رسد تا خود را برای آزاد شدن در نیمه سیکل قاعدگی آماده ‌کند ( روز 14 سیکل قاعدگی )، این روند تخمک گذاری نام دارد.

در هفته اول بارداری از کجا بفهمیم بارداریم؟

وقتی اقدام به بارداری می کنید، یکی از مهمترین دغدغه های روزمره شما انجام تست بارداری و دادن خبر خوش مثبت شدن آن به اطرافیان و نزدیکانتان است. اما لازم است مدتی صبر کنید. تست بارداری یک مادر زمانی مثبت خواهد شد که جنین تشکیل شده، لانه گزینی کند، ارتباط خونی با مادر برقرار کند و در نهایت هومون hCG تولید شده توسط جفت وارد خون و ادرار مادر شود تا نتیجه تست بارداری را مثبت کند. این هورمون که توسط سلول های سنسشیوتروفوبلاست جفت تولید می شود، در روز نهم بعد از لقاح وارد خون مادر می شود و در روز چهاردهم بعد از لقاح توسط کلیه ها از خون مادر گرفته شده و به درون ادرار ترشح می شود. به این ترتیب تست بارداری شما مثبت می شود.

اما همانطور که می دانید در هفته اول بارداری که به صورت قراردادی در علم زنان آن را از اولین روز آخرین قاعدگی محاسبه می کنیم، هنوز تخمک گذاری انجام نشده و جنین تشکیل نشده است درنتیجه نمی توان تست بارداری انجام داد. اگر در روزهای تخمک گذاری که در پیش رو دارید به صورت یک شب در میان نزدیکی کنید، به احتمال زیاد باردار خواهید شد و می توانید یک هفته بعد از موعد مقرر قاعدگیتان با انجام تست خانگی بی بی چک و یا آزمایش خون، از حامله بودنتان مطلع شوید.

پیشنهاد میکنیم مطلب “دوران بارداری” را نیز مطالعه نمائید.

در هفته اول بارداری چه اتفاقی می افتد؟

در علم پزشکی دوران بارداری را از اولین روز آخرین قاعدگی مادر در نظر می گیرند و در حقیقت در هفته اول بارداری هنوز شما خونریزی ماهانه دارید و هیچ تخمک گذاری انجام نشده و هیچ جنینی تشکیل نشده است. ممکن است این سوال برای شما مطرح شود که چرا وقتی هنوز پریود هستیم و تخمک گذاری نداشته ایم، این روزها را باید جزئی از روزهای حاملگی در نظر بگیریم؟ جواب این سوال بسیار ساده است. وقتی بانویی باردار شده و به پزشک مراجعه می کند، در بیشتر موارد اولین پریودشان عقب افتاده است به این ترتیب به حاملگی شک کرده و به متخصص زنان یا ماما مراجعه می کنند. آنها در زمان مراجعه می توانند تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی خود را به یاد بیاورند درحالی که به یاد آوردن تاریخ تخمک گذاری در مادران معمولا ممکن نیست، مگر فردی از کیت تخمک گذاری به صورت دقیق استفاده کند تا تاریخ تخمک گذاری خود را بداند. درحقیقت بیشتر مادران اصلا متوجه تخمک گذاری خود نمی شوند. به همین دلیل دوران بارداری را از اولین روز آخرین قاعدگی شما محاسبه می کنیم گرچه در این زمان هنوز جنینی وجود ندارد، اما بدون شک بدن شما در حال آماده شدن برای پذیرایی از یک مهمان نه ماهه است.

در روزهای ابتدایی از اولین هفته بارداری خونریزی خواهید داشت که تعداد روزهای آن در بانوان مختلف متفاوت است، بعد از اتمام خونریزی لایه درونی رحم مادر که اندومتر نامیده می شود، مجددا شروع به ترمیم شدن کرده و ضخیم تر می شود تا بتواند بستر مناسبی را برای لانه گزینی و رشد جنین فراهم کند.

سونوگرافی در هفته اول بارداری

سونوگرافی روشی است که در آن با کمک امواج صوتی می توان از درون بدن انسان باخبر شد. این امواج که توسط مبدل دستگاه تولید می شوند، به اندام های درونی بدن برخورد کرده و سپس بازتاب آنها توسط دستگاه دریافت شده و به تصویر تبدیل می گردد. در هفته اول بارداری که برابر با همان تاریخی است که قاعدگی شما آغاز می شود، اگر سونوگرافی بدهید هیچ جنینی را مشاهده نخواهید کرد، زیرا که هنوز تخمک گذاری و به دنبال آن لقاح رخ نداده است. اما سونوگرافی در هفته اول بارداری به شما کمک می کند تا از وضعیت سلامت دستگاه تولید مثلی خودتان اطمینان کسب کند. با کمک این سونوگرافی می توان فهمید که آیا ضخامت لایه اندومتر رحم مناسب است؟ آیا اندازه تخمدان ها طبیعی است و عارضه ای همچون تخمدان پلی کیستیک در آن وجود دارد یا نه؟ آیا اندازه های رحم نرمال است و توده های فضاگیر که توانند که در روند لانه گزینی و بارداری اختلال ایجاد کنند در آن وجود دارند یا نه؟

درواقع یکی از روش هایی که می تواند به باردار شدن هرچه سریع تر شما کمک کند، چک کردن وضعیت سلامت دستگاه تولیدمثلی با کمک سونوگرافی است.

ممکن است بپرسید که سونوگرافی هفته اول بارداری را داخلی انجام دهیم یا شکمی؟ تفاوت سونوگرافی شکمی با سونوگرافی داخلی یا واژینال، در حقیقت تنها در وضوح تصاویر آن است. اگر امکان انجام سونوگرافی داخلی برای شما و متخصص وجود داشده باشد، می توانید تصاویر واضح تری در نتیجه تشخیص دقیق تری نسبت به وضعیت دستگاه تولید مثلی داشته باشید.

حالت تهوع در هفته اول بارداری

حالت تهوع با و یا بدون استفراغ یکی از نشانه های اصلی بارداری در اغلب فرهنگ هاست به طوری که برای نشان دادن بارداری بانوان در اغلب فیلم ها از این علامت شایع کمک می گیرند. اما به راستی علت اصلی تهوع بارداری چیست و چه زمانی باید متنظر شروع حالت تهوع باشید؟

علت اصلی حالت تهوع بارداری تغییرات هورمونی است. وقتی جنین تشکیل شده، لانه گزینی می کند و با مادر ارتباط خونی میگیرد، هومون های تولید شده توسط جفت به جریان خون مادر وارد می شود تا بدن او را از وجود یک مهمان کوچک در درون رحم آگاه کند. مهمترین این هورمون ها hCG است که شما آن را تحت عنوان عدد بتا می شناسید. این هورمون توسط سلول های سنسشیوتروفوببلاست جفت تولید شده و وارد جریان خون مادر می شود. درواقع تهوع با و یا بدون استفراغ واکنش دستگاه گوارش مادر به این هورمون است که در بیشتر مادران در حوالی هفته های 5 و 6 بارداری شروع شده، در هفته های 12 و 13 به اوج می رسد و معمولا در هفته های 16 و 17 بارداری فروکش خواهد کرد هرچند ممکن است در برخی مادران تا پایان باردار ادامه داشته باشد. از آنجا که ما بارداری را از اولین روز آخرین قاعدگی محاسبه می کنیم، در هفته اول هنوز تخمک گذاری انجام نشده و جنین تشکیل نشده است، بنابراین اگر در این زمان حالت تهوع دارید، این مسئاله ارتباطی با تغییرات هومونی ناشی از بارداری نخواهد داشت و ممکن است به دلیل مشکلات گوارشی، مسمومیت غذایی و … رخ داده باشد که به هرحال برای پیدا کردن علت آن مشورت با یک متخصص گوارش توصیه می گردد.

سردرد در هفته اول بارداری

یکی از علائم شایع در دوران بارداری سر درد است. هرچند در هفته اول بارداری هنوز تغییرات هورمونی در بدن شما رخ نداده و علت اصلی سر درد شما نمی تواند مربوط به تغییرات فیزیولوژیک بدن شما ناشی از بارداری باشد، اما استرس ناشی از بارداری شدن یا نشدن در این ماه، تغییرات سبک زندگی، تغییرات رژیم غذایی و … همه می تواندد عللی برای بروز سر درد باشند. در صورتی که به مصرف مسکن‌ها عادت دارید، مصرف استامینوفن ساده در اوایل دوران بارداری و تمامی طول آن بدون اشکال است با این حال قبل از مصرف هر نوع مسکنی از پزشک خود مشورت بخواهید. هرگز دارویی را برای چند روز متوالی بدون تجویز پزشک استفاده نکنید، حتی مصرف استامینوفن! ما به شما توصیه می کنیم که به جای خوردن دارو، تکنیک‌های موثر زیر را امتحان کنید:

1- استراحت کنید. بنشینید یا دراز بکشید و چشمانتان را کمی ببندید.

2- دستمال کاغذی را کمی نَم‌دار کرده و به عنوان کمپرس روی سر و چشمانتان و حتی بینی و گردنتان بگذارید.

3- از یکی از اطرافیانتان بخواهید گردن و شانه‌هایتان را ماساژ دهد.

اگر دلیل بروز سردرد برایتان مشخص نیست سعی کنید دنبال دلیل آن در سبک زندگی‌تان بگردید. برای اینکه راحت تر دلیل را بیابید، دفترچه ای بردارید و به مدت یک هفته و بطور روزانه زمان آغاز سردرد خود را یادداشت کنید. میزان شدت، ناحیه‌ای که درد می‌کند و زمانی که طول می‌کشد را یادداشت کنید. همچنین مواد غذایی مصرفی روزانه خود را نیز همراه با ساعت مصرف آن ثبت کنید. آیا ورزش خاصی انجام داده‌اید؟ در معرض استرس بوده‌اید یا در حال استراحت بوده اید؟ چند ساعت خواب بودید؟ چه داروهایی مصرف کرده‌اید؟ و ….

بعد از یک هفته، می‌توانید با مراجعه به یاداشت ها  متوجه علت سردردتان بشوید.

این تکنیک‌ها می‌تواند برحسب نوع علتِ بروزِ سردرد، به شما کمک کند.

باد شکم در هفته اول بارداری

هورمون پروژسترون در طی بارداری بسیار افزایش می یابد، یکی از اثرات این هورمون ریلکس کردن عضلات بدن است. به این ترتیب در طی افزایش مقدار این هورمون عضلات دیواره ی لوله ی گوارش نیز شل می شوند. این شل شدگی سبب کاهش سرعت هضم و حرکت مواد غذایی خواهد شد. در اثر ماندن طولانی مدت این مواد درون دستگاه گوارش، گاز بیشتری توسط باکتری ها تولید شده و تجمع پیدا می کند که منجر به بروز نفخ شدید خواهد شد. به این ترتیب ممکن است مادران باردار پس از صرف یک وعده ی غذایی حجیم دچار دل درد ناشی از نفخ شدید شوند.

اما اگر دچار باد شکم در هفته اول بارداری شده اید، باید کمی دقیق تر به آن نگاه کنیم. همانطور که می دانید دوران حاملگی به صورت قراردادی از اولین روز آخرین قاعدگی محاسبه می شود و در حقیقت تا پایان هفته دوم بارداری هنوز هیچ تخمکی با اسپرم لقاح نکرده و حاملگی به صورت واقعی رخ نداده است تا تغییرات هورمونی ناشی از آن دستگاه گوارش شما را تحت تاثیر قرار داده و دچار نفخ و باد شکم شوید. اما بسیاری از مادران خوشبختانه وقتی تصمیم به بارداری می گیرند نوع رژیم غذایی خود را تغییر می دهند، سبزیجات بیشتری در رژیم غذایی روزانه خود جاد داده و سعی می کنند از مواد غذایی سالم تری استفاده کنند. خوردن میوه و سبزیجات بیشتر به معنای فیبر بیشتر و درنتیجه نفخ شدیدتر است. بنابراین اگر متوجه افزایش باد شکم در هفته اول بارداری شده اید، شاید دلیل آن تغییر رژیم غذایی تان در هفته های اخیر باشد.

علائم هفته اول بارداری

باردار شدن یعنی آغاز مواجهه با سیلی از تغییرات روحی و جسمی. گرچه شدت این تغییرات از فردی به فرد دیگر متفاوت است اما معمولا خوش شانس ترین افراد هم با درجاتی از آن درگیر خواهند شد. بسیاری از افراد معتقدند که می توان بارداری بودن و یا نبودن را از روی علامت های اولیه آن در بدن مادر حدس زد.

ازجمله مهمترین علائم بارداری می توان به درد پستان ها، گرفتگی عضلات شکم، خستگی، حالت تهوع و … اشاره کرد. که در بیشتر مادران با افزایش سن بارداری مشاهده می شوند. همانطور که گفته شد، در هفته اول بارداری هنوز لقاح رخ نداده، درنتیجه جنینی وجود ندارد که با شما ارتباط خونی برقرار کرده و سبب بروز تغییرات هورمونی گردد. به همین سبب دیده شدن علائم حاملگی در هفته اول ممکن است دلایل دیگری همچون مشکلات گوارشی، تلقین و … داشته باشد. اما نگران نباشید. اگر در این ماه لقاح انجام شده و لانه گزینی صورت بگیرد، به زودی علائم  نشانه های بارداری را در خود مشاهده کرده و از این که حس می کنید فرشته کوچکی در درون وجود شما در حال شکل گیری، رشد و نمو است، لذت خواهید برد، هرچند ممکن است برخی از این علائم گاهی آزاردهنده بوده و تحمل آنها برای شما دشوار شود. به یاد داشته باشید که دیده نشدن علائم باردارش چه در هفته اول چه در هر زمان دیگری جای نگرانی ندارد، بسیاری از مادران به ماه های 5 و 6 می رسند بدون آنکه هیچ علامتی اعم از حالت تهوع، تکرر ادرار، حساسیت پستان ها و …. در خود مشاهده کنند. بنابراین اگر هفته های بارداری طی شده و حتی با مثبت شدن تست بارداری، بازهم هیچ علامتی در خود مشاهده نکردید اصلا جای نگرانی نیست، سونوگرافی مشخص می کند که آیا شرایط جنین نرمال است یا نه.

توصیه‌های غذایی هفته اول بارداری

کمخونی ناشی از کمبود آهن در میان مادران ایرانی بسیار شایع است. نکته بسیار مهم این است که کمبود آهن سبب کاهش رسیدن اکسیژن و مواد مغذی به جنین می شود، بنابراین اگر به کمخونی ناشی از کمبود آهن مبتلا هستید، لازم است مکمل آهن را زیر نظر پزشک مصرف کنید. به یاد داشته باشید که قرص آهن نباید یک ساعت قبل و بعد از مواد غذایی حاوی کلسیم و کافئین مصرف شود. بعلاوه توصیه می شود برای جذب بهتر، آن را همراه مواد غذایی حاوی ویتامین C، همانند چند پر پرتغال و یا لیمو مصرف کنید.

امروزه بسیاری از پزشکان به جای قرص اسید فولیک، مکمل ید و فولیک را برای مادران تجویز می کنند که مصرف آن برای سلامتی جنین ضروری است.

اگر در آزمایش چکاب پیش از بارداری کمبود هر یک از ویتامین ها و مواد معدنی در شما مشاهده شد، سعی کنید قبل از باردار شدنتان و یا از هفته یکم بارداری با مصرف مواد غذایی حاوی آنها و در صورت نیاز با استفاده از قرص های مکمل، کمبود ها را جبران کنید تا با بدنی هر چه سالم تر میزبان فرزندتان باشید.

باید ها و نباید های هفته اول بارداری

لازم است از هفته 1 بارداری از مصرف الکل پرهیز کنید. مشکلات رفتاری، ناتوانی های یادگیری، پیش فعالی و رفتارهای ناهنجار از نتایج مصرف الکل توسط مادر در دوران بارداری هستند. تا به حال هیچ میزان ایمنی برای مصرف الکل در دوران بارداری شناخته نشده است. اگر سیگار می کشید، اولین هفته بارداری زمان مناسبی برای شروع برای ترک آن است. تحقیقات نشان می دهید که کشیدن سیگار در بارداری سبب افزایش احتمال زایمان زودرس و وزن کم نوزاد در هنگام تولد می شود.

اگر تا الان شروع نکرده‌اید، باید مصرف روزانه مولتی ویتامین پری ناتال که حاوی 400 میکروگرم اسید فولیک است را آغاز کنید. (هنگام شروع بارداری آن را به 600 میکروگرم افزایش دهید. البته با دستور پزشک).قبل از باردار شدن بهتر است روزانه 400 میکروگرم از این ویتامین B مصرف کنید، زیرا مصرف کافی آن در سه ماهه اول بارداری احتمال نقص های لوله عصبی مانند اسپینابیفیدا را بین 50 تا 70 درصد کاهش می دهد. پژوهش های اخیر نشان داده است که مصرف فولیک اسید از یک سال پیش از بارداری تا سه ماهه دوم بارداری احتمال خطر زایمان زودرس را نیز کاهش می دهد.

نکته بسیار مهم در این روزها پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل است. بدن شما اکنون در حال آماده شدن برای پذیرش جنین و تغذیه او به مدت نه ماه است. بنابراین با رعایت یک رژیم غذایی سالم و متعادل، ذخیره غذایی بدنتان را در این روزها بهینه کنید.