دوران بارداری دوران پر از فراز و نشیبی است که طی آن جنین برای زندگی در محیط خارج از رحم آماده میشود. در طول بارداری و در هر هفته تغییراتی برای جنین رخ میدهد که ردیابی آنها، اطلاعاتی از وضعیت سلامتیاش در اختیار پزشک قرار میدهد. در این مقاله قصد داریم به طور دقیق و با جزئیات در مورد تغییرات علائم بارداری هفته به هفته توضیح دهیم پس در ادامه همراه ما باشید.
فهرست محتوا
مراحل حاملگی هفته به هفته
برای بررسی دقیقتر تقویم بارداری این دوران را به ۳ سه ماهه تقسیم میکنند که هر سه ماهه، خود شامل ۱۲ هفته است که در ادامه به تفصیل در موردشان توضیح خواهیم داد. همچنین شما میتوانید روند رشد جنین را در مقاله بارداری هفته به هفته با عکس ببینید.
سه ماهه اول بارداری
سه ماهه اول بارداری از هفته اول تا دوازدهم بارداری است و از نظر رشدی دوره حساسی محسوب میشود زیرا مغز و اندامهای حیاتی در این دوره شکل میگیرند و جنین در بیشترین خطر سقط قرار دارد. شدیدترین علائم بارداری مانند تهوع، خستگی و تغییرات خلق و خو نیز در این سه ماه رخ میدهند.
ماه اول بارداری از هفته ۱ تا ۴
بسیاری از زنان در ماه اول از بارداری خود بیاطلاع هستند. هفته اول بارداری از اولین روز آخرین پریود محاسبه میشود. در این هفته تخمک گذاری رخ میدهد و بدن آماده بارداری میشود. طی لقاح موفق، تخمک و اسپرم با هم ترکیب شده و سلول تخم را تشکیل میدهند. سپس این تخم شروع به تکثیر و تقسیم میکند و بلاستوسیت را شکل میدهد که یک کره سلولی است و همزمان که از تخمدانها به سمت رحم میرود بزرگ و بزرگتر میشود تا در نهایت در دیواره رحم جای میگیرد و همین موضوع سبب خونریزی خفیفی به نام خونریزی لانه گزینی میشود که از اولین نشانههای بارداری محسوب میشود. بلاستوسیت بعد از چسبیدن به دیواره رحم شروع به رشد و نمو میکند و در ابتدا رویان و سپس جنین را تشکیل میدهد.
ماه دوم بارداری از هفته ۵ تا ۸
با شروع هفته پنجم جنین به اندازه یک کنجد شده است اما در هفتههای بعدی رشد با سرعت بیشتری ادامه خواهد داشت. در مرحله بعدی شیار عصبی شکل میگیرد و در هفته ششم که جنین به اندازه یک عدس رسیده مکان اولیه چشمها مشخص میشود.
زائدههای کوچک دست و پا شکل میگیرند و اکنون قلب جنین نیز تشکیل میشود به طوری که شما میتوانید در هفته هفتم تا هشتم ضربان قلب جنین را در سونوگرافی گوش کنید.
به مرور و در هفته هفتم صورت شکل واضحتری به خود میگیرد و چالههای بینی و گوش تشکیل میشوند. همچنین تشکیل و رشد دستگاه گوارش، استخوانها، سلولهای خونی و گسترش بخشهای عصبی مختلف از ویژگیهای این ماه است.
ماه سوم بارداری از هفته ۹ تا ۱۲
در این ماه رشد جنین با سرعت در حال انجام است و روز به روز بزرگتر میشود و بخشهای مختلف در او رشد و نمو پیدا میکنند. بخشهای مختلف دست و پا مثل بازوها، ران، ساق و انگشتان تشکیل شدهاند. گوش خارجی و دندانهای ابتدایی زیر لثه در این هفتهها در حال شکلگیریاند. کبد نیز در این ماه شروع به تولید صفرا کرده است. تا رسیدن به هفته دوازدهم، بخش زیادی از رشد جنین انجام شده و در نتیجه خطر سقط جنین به شکل قابل توجهی کاهش پیدا میکند.
سه ماهه دوم بارداری
سه ماهه دوم بارداری دوران بسیار شیرینی است زیرا نوسانات هورمونی کاهش پیدا کرده و شما علائم آزاردهنده کمتری تجربه میکنید به علاوه جنین هنوز آنقدر سنگین نشده که تحمل وزنش برایتان دشوار باشد بنابراین سه ماه آرامتری خواهی داشت.
ماه چهارم بارداری از هفته ۱۳ تا ۱۶
جنین در این دوره همچنان در حال رشد است و میتواند حرکات دست و پای خود را کنترل کند، انگشتش را بمکد و حتی خمیازه بکشد و به بدنش کش و قوس بدهد. گردن در این ماه رشد میکند و سر دیگر به تنه چسبیده نیست. اندامهای تناسلی در حال تکمیل رشد خود هستند. رشد مو نیز در این دوره آغاز میشود. در پایان ماه چهارم اندازه جنین به اندازه یک شلیل است.
ماه پنجم بارداری از هفته ۱۷ تا ۲۰
ماه پنجم ماه شیرینی در بارداری است زیرا شما در این ماه میتوانید به کمک سونوگرافی از جنسیت جنین خود مطلع شوید. بارداری هفته به هفته جنین پسر با بارداری هفته و هفته جنین دختر جز در مورد شکل اندام تناسلی و هورمونها تفاوت دیگری با هم ندارند. در این ماه رشد بیرونی گوشها کامل شده و در دو طرف سر ظاهر میشوند. سلولهای عصبی مغز نیز مسیرهای پیچیدهای را شکل دادهاند. در این ماه هم دندانهای شیری و هم دندانهای دائمی به ردیف در زیر لثه شکل گرفتهاند. در پایان هفته بیستم اندازه جنین به اندازه یک موز رسیده است.
ماه ششم بارداری از هفته ۲۱ تا ۲۴
براساس جدول هفته های بارداری به ماه، سیستم عروقی اکنون طوری گسترش پیدا کرده که از روی پوست جنین قابل مشاهده است. وزن جنین به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده و در پایان این ماه تا ۹۰۰ گرم نیز میرسد. بیشتر مادران در این ماه حرکات و ضربات جنین را حس میکنند. پلکها در این ماه رشد کرده و چشمها باز میشود و به خاطر پیشرفت رشد گوشها، جنین به صداهای بیرونی به شکل نبض پاسخ میدهد.
سه ماهه سوم بارداری
سه ماهه پایانی بارداری اوج وزن گیری و تکمیل اندامهای حیاتی است و جنین در این سه ماهه خود را برای زندگی بیرون از رحم آماده میکند.
ماه هفتم بارداری از هفته ۲۵ تا ۲۸
در این ماه چربی زیر پوستی شکل گرفته و بدن جنین از حالت چروکیده به شکل صافتری در میآید. در طول این ماه ماهیچهها به رشد خود ادامه میدهند و بدن شکل کامل و نهاییتری پیدا میکند. رشد شنوایی جنین نیز کامل شده و او به خوبی صداها را میشنود و صدای مادرش را تشخیص میدهد.
ماه هشتم بارداری از هفته ۲۹ تا ۳۲
در این ماه ذخایر چربی بدن جنین افزایش پیدا کرده و اکنون میتواند لگدهای محکمتری به شکم بزند. سیستم بینایی نوزاد نیز تکامل پیدا کرده است اما ممکن است رشد ریهها هنوز کامل نشده باشد و برای تنفس در محیط خارج از رحم نابالغ باشند. در پایان ماه هشتم، اندازه جنین به اندازه یک کلم است.
ماه نهم بارداری از هفته ۳۳ تا ۳۶
همانطور که میتوانید در فیلم مراحل رشد جنین هفته به هفته ببینید، در ماه نهم رشد جنین با سرعت زیادی در حال ادامه یافتن است. اکنون استخوانها از حالت نرمی خارج و محکم شدهاند. در این ماه نوزاد برای خواب و بیداری چشمانش را باز و بسته میکند. تودههای چربی زیر پوست نیز بیشتر شدهاند و جنین برای زندگی در محیط خارج از رحم آماده است.
ماه دهم بارداری از هفته ۳۷ تا ۴۰
جنین در ماه آخر بارداری همچنان به وزن گیری ادامه میدهد و فضای داخل رحم برای او تنگ شده است در نتیجه حرکاتش نیز کاهش پیدا میکند. در اثر چرخشهای جنین، سر او به سمت لگن قرار میگیرد. اندامهای حیاتی رشد کامل پیدا کرده و برای محیط خارج از رحم آماده شدهاند. همه چیز برای زایمان مهیا است.
یکی از اصلیترین سوالاتی که مادران در این ماه دارند این است که برای وزن جنین چی بخوریم؟ تغذیه مادر در این دوره اهمیت زیادی پیدا میکند و با دریافت راهنمای غذایی از یک متخصص میتوانید ببینید چگونه با مدیریت وزن خود به وزنگیری جنین نیز کمک کنید.
دریافت مشاوره تغذیه دوران بارداری هفته به هفته از یک متخصص از بروز بسیاری از مشکلات شایع بارداری از جمله فشار خون بالا و دیابت نیز جلوگیری میکند.
بارداری هفته به هفته دوقلو
همانطور که در کتاب بارداری هفته به هفته و مقالات مربوط به این موضوع نوشته شده، رشد جنین دوقلو با تک قلو تفاوتهایی دارد. بیشترین تفاوت در جدول بارداری هفته به هفته، در ماه اول است.
دوقلوهای همسان که از یک تخمک تشکیل میشوند شباهت بسیار زیادی به هم دارند و در یک کیسه آمیوتیک و با یک جفت رشد میکنند. اما دوقلوهای ناهمسان در کیسههای جدا و با جفتهای جدا به رشد خود ادامه میدهند. اما چه در مورد دوقلوهای همسان و چه دوقلوهای ناهمسان، مراحل رشد مانند جنین تک قلویی است و برای هر کدام به شکل مجزا انجام میشود.
سخن پایانی
اطلاع از تغییرات بارداری هفته به هفته جنین میتواند بسیار هیجانانگیز باشد. اما صرف نظر از اینکه جنین در هر هفته در چه وضعیتی قرار دارد شما باید در فکر انجام مراقبتهای ضروری برای حفظ سلامت و رشد مناسب او باشید. بهترین برنامه بارداری هفته به هفته چه از نظر تغذیهای و چه از نظر آزمایشات ضروری، ورزشها و اطلاع از نقاط حساس رشدی را متخصص میتواند در اختیارتان قرار دهد. پس به محض اطلاع از بارداری بهتر است با انتخاب پزشک مناسب و با تجربه دوران ایمنی برای خود رقم بزنید.
