زایمان طبیعی در آب یکی از روش‌های جدید زایمان است که به دلیل درد کمتر و حضور همسر در طی زایمان طی دهه‌های اخیر توجه بسیاری از مادران باردار را به خود جلب کرده است. این روش که طی آن مادر باردار در وان یا استخر آب گرم قرار می‌گیرد، به کاهش درد زایمان و ایجاد آرامش بیشتر در هنگام زایمان کمک شایانی می‌کند. آب گرم با فراهم کردن حالت شناوری، فشار روی بدن را تسکین داده و به همین دلیل برخی متخصصان آن را “اپیدورال طبیعی” می‌نامند.
با این حال، با وجود تمامی مزایا، زایمان طبیعی در آب برای همه بانوان باردار مناسب نیست. این روش صرفاً برای زنانی توصیه میشود که یک دوره بارداری سالم و عادی را گذرانده‌اند و واجد شرایط لازم برای زایمان طبیعی کم‌خطر هستند. انتخاب این شیوه زایمان باید حتماً پس از مشورت کامل با پزشک متخصص انجام گیرد تا سلامت مادر و نوزاد تضمین شود.
اگر شما نیز قصد انتخاب این روش را دارید، بهتر است برای مشاوره دقیق و بررسی شرایط پزشکی، با یک متخصص زنان مانند دکتر شروین مهدی زاده ، بهترین متخصص زنان در شهریار مشورت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید پیشنهاد میشود تا انتهای این مطلب همراه ما باشید و یا به وب‌سایت دکتر شروین مهدی زاده مراجعه نمایید و برای دریافت وقت مشاوره حضوری با شماره های موجود در سایت تماس بگیرید.
فهرست محتوا
دو روش اصلی زایمان در آب
زایمان در آب یکی از روندهای آرام‌تر و محبوب‌تر میان مادران امروزی است. این روش به دو شیوه‌ی اصلی انجام میشود:
۱. زایمان طبیعی در آب تا مرحله پایانی روی تخت
در این روش، مادر مراحل ابتدایی زایمان — از شروع دردها تا باز شدن کامل دهانه رحم — را داخل وان یا استخر مخصوص زایمان می‌گذراند. زمانی که گردن رحم کاملاً باز شد و نوزاد آماده‌ی تولد بود، مادر روی تخت زایمان منتقل میشود تا مرحله نهایی زایمان در محیط خشک انجام شود.
این شیوه بیشتر برای مادرانی پیشنهاد میشود که می‌خواهند از آرامش آب بهره‌مند شوند اما ترجیح می‌دهند تولد نوزاد در شرایط استاندارد خشکی صورت گیرد.
۲. زایمان کامل در آب
در این روش، مادر تمام مراحل را در آب می‌گذراند؛ از آغاز دردهای زایمانی تا لحظه تولد نوزاد. نوزاد در آب متولد شده و سپس تیم زایمان، او را به‌آرامی از داخل آب بیرون می‌آورد تا اقدامات بعدی انجام شود.
این روش به‌دلیل کاهش تنش نوزاد هنگام ورود به دنیای بیرون، حفظ آرامش مادر و کاهش نیاز به مداخلات دارویی، مورد استقبال بسیاری از مادران در سراسر دنیا قرار گرفته است.
آب در هر دو روش با دمای کنترل‌شده (حدود ۳۷ تا ۳۸ درجه سانتی‌گراد) حفظ میشود تا محیط برای مادر و نوزاد کاملاً ایمن و مطلوب باشد.
در ادامه، شرایطی که زایمان در آب را برای مادر منتفی می‌سازد، به تفصیل بررسی شده است.
موارد حیاتی منع انجام زایمان در آب
اگرچه این روش محدودیت‌های قابل توجهی ندارد و بسیاری از بانوانی که شرایط لازم برای زایمان طبیعی دارند، می‌توانند آن را انتخاب کنند، اما مجموعه‌ای از عوامل پزشکی، سلامت مادر و وضعیت جنین وجود دارد که انجام زایمان در آب را نامناسب و خطرناک می‌سازد:
|
شرایط |
شرایط نامناسب برای زایمان در اب |
|
سلامت مادر |
ابتلا به تبخال تناسلی (هرپس) |
|
بیماری‌های مزمن (مانند دیابت، بیماری قلبی یا کلیوی) |
|
|
مشکلات انعقاد خون یا عفونت‌های شدید خونی |
|
|
ابتلا به پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری) |
|
|
پارگی طولانی مدت کیسه آب |
|
|
سن کمتر از ۱۷ سال یا بیشتر از ۳۵ سال |
|
|
وضعیت جنین |
قرارگیری جنین در وضعیت بریچ یا غیرطبیعی |
|
بارداری چند قلو |
|
|
زایمان زودرس یا نوزاد نارس |
|
|
وجود مکونیوم (مدفوع جنین) شدید |
|
|
وزن بسیار زیاد جنین (ماکروزومی) |
۱. شرایط پزشکی خاص مادر
برخی بیماری‌های مزمن و عفونت‌ها، خطر انتقال آلودگی به نوزاد یا ایجاد عوارض شدید برای مادر را در محیط آب افزایش می‌دهند:
• عفونت تبخال تناسلی (هرپس): اگر مادر به تبخال تناسلی مبتلا باشد، احتمال انتقال این آلودگی به جنین وجود دارد و سلامت نوزاد را به خطر می‌اندازد، بنابراین زایمان در اب در این شرایط ممنوع است.
• عفونت‌های شدید: وجود عفونت شدید خونی یا عفونت‌های مادرانه و همچنین عفونت مادرزاد مانع جدی برای انجام این روش محسوب می‌شوند.
• بیماری‌های مزمن: زنانی که دچار مشکلاتی مانند دیابت، بیماری قلبی، بیماری کلیوی یا مشکلاتی در انعقاد خون هستند، کاندید مناسبی برای این روش نیستند.
• مسمومیت بارداری (پره اکلامپسی): افراد مبتلا به پره اکلامپسی یا توکسین بارداری کاندیدای مناسبی برای زایمان در اب نخواهند بود.
• پارگی کیسه آب: اگر کیسه آب مادر پاره شده باشد و این پارگی طولانی مدت باشد، انجام زایمان در آب امکان‌پذیر نیست.
• استفاده از داروهای قوی: یکی از محدودیت‌های استفاده از استخر زایمان، عدم امکان استفاده از مسکن‌های قوی است. اگر مادر قصد استفاده از این روش را دارد، توصیه میشود که حداقل 6 ساعت قبل از ورود به حمام زایمان، از مصرف مواد افیونی خودداری کند.
۲. وضعیت و سلامت جنین
موقعیت نوزاد و شرایط زایمان باید کاملاً طبیعی و ایمن باشد:
• نحوه قرارگیری جنین: اگر جنین در رحم مادر نچرخیده باشد یا در وضعیت غیرطبیعی مانند بریچ (مقعدی یا پا به سمت پایین) قرار گرفته باشد، زایمان در آب مناسب نخواهد بود و منتفی میشود.
• چند قلوزایی: اگر مادر دو یا چندقلو باردار باشد، این روش توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند سلامت مادر و نوزادان را به خطر اندازد.
• زایمان زودرس: زایمان در اب معمولاً برای زنانی مناسب است که در بازه 37 تا 42 هفتگی بارداری قرار دارند. اگر مادر نزدیک به زایمان زودرس باشد (قبل از هفته 37 یا دو هفته یا بیشتر پیش از موعد مقرر)، نباید این روش را انتخاب کند.
• مدفوع جنین (مکونیوم): اگر پزشک تشخیص دهد که مکونیوم (اولین مدفوع نوزاد) به صورت شدید وجود دارد، باید فوراً مادر را از آب خارج کرده و نوزاد را با روش سزارین خارج کنند. مکونیوم شدید در آب خطرناک است، زیرا نوزاد ممکن است آن را از طریق دهان یا بینی جذب کند.
• وزن جنین: اگر نوزاد وزن زیادی داشته باشد (خیلی درشت باشد)، عبور از کانال زایمان دشوار شده و احتمال عدم اکسیژن‌رسانی به جنین افزایش می‌یابد.
۳. محدودیت‌های مربوط به سن، روان و تجربه مادر
سن مادر و میزان راحتی او با محیط آب نیز در این انتخاب نقش دارد:
• سن مادر: متخصصان این روش زایمان را برای زنان کوچکتر از ۱۷ سال و بانوان بالای ۳۵ سال مناسب نمی‌دانند.
• اضطراب و ترس از آب: زنانی که هرگز به استخر نرفته و علاقه‌ای به آب ندارند، یا اضطراب شدیدی تجربه می‌کنند، توانایی کمتری برای این نوع زایمان دارند و این فرآیند برایشان دشوار خواهد بود.
آمادگی و مشاوره تخصصی زایمان در آب
اگر قصد دارید نوزاد خود را از طریق زایمان طبیعی در آب به دنیا بیاورید، توصیه میشود که حتماً از هفته بیستم بارداری، در کلاس‌های آموزشی استاندارد (که معمولاً ۸ هفته طول می‌کشند) شرکت کنید تا برای آمادگی ذهنی و جسمی لازم را کسب نمایید.
برای بررسی دقیق شرایط خود و اطمینان از اینکه کاندیدای مناسبی برای این روش هستید، می‌توانید جهت دریافت مشاوره تخصصی زایمان طبیعی در آب با دکتر شروین مهدی زاده به عنوان بهترین متخصص زنان در شهریار مشورت کنید.
سوالات متداول درباره زایمان در آب
آیا زایمان در آب خطر غرق شدن یا خفگی نوزاد را به همراه دارد؟
خطر خفگی یا غرق شدن نوزاد در زایمان در آب بسیار نادر است. نوزادان تا زمانی که در معرض هوای بیرون قرار نگیرند، به طور غریزی شروع به تنفس نمی‌کنند، زیرا ریه‌های آن‌ها هنوز بسته است (مانند زمانی که در کیسه آب بودند). با این حال، اگر نوزاد در کانال زایمان قرار گیرد و به دلیل شرایط نادر، تنفس آغاز شود، امکان تنفس آب و مختل شدن تنفس او وجود دارد. به همین دلیل، ماما یا پزشک بلافاصله پس از تولد، نوزاد را با احتیاط از آب خارج کرده تا تنفس طبیعی آغاز شود.
آیا زایمان در آب درد را به کلی از بین می‌برد؟
خیر. زایمان در آب صرفاً در کاستن از درد موثر است و نباید توقع زایمان بدون درد کامل داشت. غوطه‌ور شدن در آب گرم، شدت انقباضات رحمی را کاهش داده و با افزایش ترشح هورمون‌های تسکین‌دهنده درد مانند اندورفین، حس آرامش بیشتری ایجاد می‌کند. شناور بودن در آب نیز باعث میشود مادر بتواند پوزیشن‌های راحت‌تری را انتخاب کند.
آیا در حین زایمان در آب ممکن است نیاز به سزارین شود؟
بله. اگر سلامت مادر یا جنین به خطر بیفتد، روند زایمان طبیعی متوقف میشود. اگر مادر دچار خونریزی شدید، فشار خون بالا، تغییر در ضربان قلب نوزاد، تأخیر در زایمان یا انقباضات ضعیف رحمی شود، پزشک مادر را از آب خارج کرده و روش‌های دیگری مانند سزارین را در نظر می‌گیرد.
آیا زایمان در آب از نظر بهداشتی ایمن است؟
زایمان در آب روشی کم‌خطر و ایمن تلقی میشود. در مراکز تخصصی، استانداردهای بالایی برای تمیزی و نگهداری وان رعایت میشود. با این حال، اگر در هنگام زایمان، خون، مدفوع یا مایع مخاطی از رحم خارج شود، متخصصان باید سریعاً آب را پاکیزه کنند تا آلودگی به نوزاد آسیب وارد نکند.
این مطلب یک رپورتاژ آگهی است و مسئولیت محتوای آن بر عهده‌ی صاحب آگهی می‌باشد.
